10 lipiec 2017 r.
Jest nam bardzo miło poinformować wszystkich, że nasz projekt "Gniewskie opowieści, czyli o czym szumią stare drzewa" otrzymał dofinansowanie w konkursie Działaj lokalnie X. Jest też dla nas zachęta i motywacja, by jeszcze aktywniej poznawać bliższą i dalszą okolicę i zachęcać innych do czynnego wypoczynku i krajoznawczych wypraw: pieszych i rowerowych.
Zbiórka na ul. Konopnickiej, przy dawnym budynku  gazowni.

Dzisiaj wyruszyliśmy poza granice gminy, by w leśniczówce Borkowo odwiedzić naszą uniwersytecką koleżankę Ulę. Jechaliśmy drogą wojewódzką nr 234. Największą trudność, jak zwykle, sprawiła nam górka do Gogolewa, ale i tym razem daliśmy radę.

Za Gogolewem - trochę z górki, trochę pod górkę. Jechaliśmy długą, pachnącą miodem, szumiącą pszczołami aleją lipową. 

Jest to aleja różnowiekowa, na odcinku Dzierżążno - Morzeszczyn - Borkowo - 9,7 km, rośną tu 703 drzewa, wśród których najwięcej jest lip. Aleja jest siedliskiem wielu znajdujących się pod ochroną owadów – pachnica dębowa, wespa marmurkowa, mrówki drzeworytne, pszczoła miodna; porostów - mąkla tarniowa, mąklik otrębisty, odnóżyca mączysta.        W drzewach liczne dziuple - ssiedliska ptaków oraz ssaków nadrzewnych.Zauważalna jest obecność pojedynczych egz. gatunków ozdobnych, np. klonu srebrzystego.
W Dzierżążnie znajdują się dwa pomniki przyrody. Są nimi głazy narzutowe. Można je zobaczyć w polu ok. 50 m od szosy. Nas jednak zachwyciły ozdobne głazy z kociewskim elementem.

Uwagę przyciągała nie tylko przyroda nieożywiona, ale też ta żywa, klekocząca na wysokim gnieździe.

Dojechaliśmy do Borkowa. Zatrzymaliśmy się na chwilę przed sklepem, podziwiając piękną, otoczoną troską mieszkańców kapliczkę. 

Lokacja wsi nastąpiła w roku 1302, nadano jej prawo chełmińskie.Wyznaczono wówczas granice folwarku cysterskiego Borkowo, wydzielono granice wsi oraz grunty przynależne do folwarku i ogrody dla okolicznej ludności. W zamian za pomoc w tutejszym folwarku, ogrodników z Borkowa zwolniono z jakichkolwiek opłat wobec klasztoru na rzecz parafii. Już wcześniej istniał tu w pobliżu młyn. W 1679 r. przy folwarku wybudowano nową gorzelnię. Cystersi zajmowali się w tym czasie również handlem, zwłaszcza drewnem pozyskiwanym z własnych pokaźnych lasów borkowskich. Prawdopodobnie polował tu również sam Jan III Sobieski. W 1820 r. folwark liczył 2000 mórg czyli 511 hektarów. W kolejnych latach powiększał się kosztem wyrębu lasu. W Borkowie wyrabiano też cegły i dachówki. W 1881 roku powstała brukowa droga wiodąca aż do skrzyżowania pod Morzeszczynem. Z końcem XIX wieku majątek przejęła rodzina Dirksenów. 

Borkowo ma swoje legendy.

  O objawieniu Najświętszej Maryi Panny

W 1802 r. kiedy Cystersów już nie było Borkowo zasłynęło w okolicy z objawienia Najświętszej Maryi Panny. Tutejszy lud wierzył, że ukazała się we wsi nad Bożą Męką – przy studni nad drogą wiodącą do Grabowa i cuda czyni. Na polecenie władz duchownych figura Marki Boskiej

Bolesnej została przeniesiona w uroczystej procesji do kościoła w Nowej Cerkwi i umieszczona w górnej kondygnacji ołtarza.

O św. Wojciechu
Inna legenda opowiada jakoby święty Wojciech miał tu przebywać podczas swej podróży do pogańskich Prusów. Będąc w okolicy grodziska nad jeziorem nauczał miejscową ludność, a czynił to z takim powodzeniem, że coraz większe rzesze okolicznej ludności przybywały go słuchać, aż w końcu ci, którzy przybyli na końcu, nie mogli go dojrzeć i usłyszeć. Poproszono więc św. Wojciecha, aby wszedł na pobliski kamień i nadal nauczał. Legenda dotyczy prawdopodobnie grodziska między

Borkowem a Grabowem z przełomu IX i X wieku, którego pozostałości przetrwały do dziś.

O zamku Skoszów
Jedna z legend mówi, że w Borkowie był dwór – klasztor, który w bagnach utonął. Źródła historyczne mówią o zamku Skoszów, który miał na wzgórzu zbudować przed rokiem 1200 książę świecki Grzymisław. Ksiądz Stanisław Kujot w swej książce z 1871 r. pisze, że zamek ten znajdował się przed Borkowem z lewej strony drogi prowadzącej do Skórcza. Na jego szczątkach miała być wzniesiona średniowieczna kapliczka. Klasztoru jednak nigdy tu nie było, chociaż przez ponad 500 lat dobra te należały do cystersów. Była tu natomiast dość znaczna kaplica z wieżyczką pod wezwaniem św. Jakuba.

 Za Borkowem przy szosie do Skórcza znajduje się dąb o ponad 300-letnim rodowodzie (345 lat), średnicy – 5,3 m. Według legendy odpoczywał pod nim po potyczce z Prusakami sam cesarz

Napoleon. Wiek dębu i źródła historyczne zdają się t potwierdzać. Z 1807 roku pochodzi na przykład relacja oficera wojsk napoleońskich, który pisze, że wysłał oddział zwiadowczy w kierunku Gniew i Kociewia. Informacja ta potwierdza obecność wojsk napoleońskich, ale również przynależność tych okolic do rdzennego Kociewia. Na kociewski rodowód tych ziem wskazuje też ksiądz Stanisław Kujot, który podaje w swej książce z 1871 roku, że pierwotne Kociewie to okolice Nowej Cerkwi i Królów Lasu. Niestety w czerwcu 2009 roku w wyniku silnych porywów wiatru, złamał się pień drzewa będący ostatnio w nie najlepszej kondycji. Pamięć o Dębie Napoleona przetrwa jednak jeszcze kolejne pokolenia, gdyż symbol dębu jest jednym z elementów tarczy herbowej Gminy

Morzeszczyn.

 

Przed nami leśniczówka. Czas na odpoczynek i małe co nieco. Nasz koleżanka Ula zadbała, by siedziało nam się wygodnie, by słonko nas za bardzo nie grzało, chłodziła nas sokiem z derenia, wzmocniła kawą z mlekiem, przygotowała ognisko na kiełbaski. Bardzo, bardzo dziękujemy. To było niezwykle sympatyczne spotkanie. 

Podziwialiśmy ogród pełen różnorodnych drzew i krzewów: ogromny modrzew, niecodzienna jodła koreańska i mnóstwo kwiatów.

Ruszyliśmy w drogę powrotną. Jeszcze tylko kilka spojrzeń na szumiące lipy, kapliczki przydrożne, by wkrótce znaleźć się w Gniewie.